Herinnering aan Lodewijk (Lo) Hulsman (1950-2016)

In 2011 werd ik benaderd door benaderd om plaats te nemen in een begeleidingscommissie van het Nationaal Archief ter voorbereiding van de onderzoeksgids Nederlandse groepsmigratie naar Brazilië. Voor mij kwam dit verzoek op een goed moment, want ik had net een jaar eerder besloten mijn boek over Holambra te gaan actualiseren. Iemand die voor mij wat voorwerk kon doen was altijd welkom. En natuurlijk is het leuk om een keer je expertise te kunnen inzetten bij het project van een ander. De persoon die mij benaderde was Lodewijk Hulsman, op het oog een flierefluiter maar bij nadere kennismaking een gedreven onderzoeker. Lodewijk ging met een sneltreinvaart aan de slag en wist in korte tijd vrijwel alle in Nederlandse archieven gedeponeerde bronnen over de Nederlandse groepsmigratie naar Brazilië bijeen te brengen in zijn onderzoeksgids.

Buiten de reguliere vergaderingen op het Nationaal Archief om zocht hij me vaak op om kennis uit te wisselen. Deze gesprekken gingen ook over Brazilië, waar zijn vriendin woonde en waar hij onderzoek deed naar de handelsrelaties tussen de Nederlanders en de indianen in het noordelijke Amazonegebied. Zijn vaste standplaats was Boa Vista in Roraíma, de enige Braziliaanse deelstaat die in zijn geheel op het noordelijk halfrond ligt.

Uit gesprekken die ik met een vriend van mij had begreep ik dat hij Lodewijk – of Lo voor vrienden – kende en dat hij in Amsterdam enige bekendheid genoot als muzikant. Zo’n tien jaar geleden vertelde Lodewijk dat hij ging promoveren. Uiteindelijk leidde dit in 2009 tot de verdediging van het proefschrift Nederlands Amazonia. Handel met indianen tussen 1580 en 1680. Toen hij promoveerde was net zijn vader Louk Hulsman, voormalig hoogleraar strafrecht en criminologie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam, overleden. Uit de gesprekken die ik met hem voerde kwam naar voren dat hij zich graag in Brazilië wilde vestigen en er alles aan deed om een vaste plek te verwerven aan de universiteit van Boa Vista. Hij was sterk begaan met het lot van de indianen en wist veel te vertellen over de politieke machinaties in Brazilië.

Na de presentatie van de onderzoeksgids in 2012 bleef ik hem met enige regelmaat zien. Meestal was dat om de drie maanden, net nadat zijn visum voor Brazilië was verlopen en hij genoodzaakt was om drie maanden in Nederland te bivakkeren. Lodewijk kwam dan naar het Nationaal Archief om weer onderzoek te doen. Dit onderzoek leidde tot enkele nieuwe publicaties, zoals het boek De reizen van Adriaan van Berkel naar Guiana. Indianen en planters in de 17e eeuw uit 2014. De laatste keer dat ik hem in Den Haag ontmoette kwam hij vervroegd terug naar Nederland. Zijn stem was hees en hij werd behandeld voor keelkanker. Dat we niets meer vernamen van Lodewijk was geen goed teken. Een half jaar geleden, op 2 december 2016, is hij op 66-jarige leeftijd overleden. Een foto die ik op internet aantrof van vier maanden eerder toonde me een broze man, heel anders dan de energieke vent die enige jaren eerder nog grootse plannen had in Brazilië.

Mij rest niets anders dan om zijn echtgenote Odileiz Souza Cruz, zijn zoon Boaz en zijn zus Jehanne sterkte toe te wensen.

Bewaren

Bewaren


5 gedachten over “Herinnering aan Lodewijk (Lo) Hulsman (1950-2016)

  1. Wim de Natris Beantwoorden

    Ik ken Lodewijk van mijn begintijd in een eetgroep van de Amsterdamse mensa Atrium. Daar werd ik najaar 2001 in opgenomen. ‘Hippie Lodewijk’,’ zoals Martien hem noemde, was een vriendelijke en geïnteresseerde man. Zijn persoonlijke verzorging mocht wat beter. Maar alla, daar hadden wr meer last van in het groepje. Jarenlang heb ik nog op zijn mailinglist gestaan voor zijn optredens in De Badcuyp aan de Albert Cuypstraat. Nooit naar toe gegaan. De dingen die je niet meer goed kunt maken zijn de dingen waaraan je denkt wanneer iemand is vertrokken.

  2. Jehanne Hulsman Beantwoorden

    Dank voor deze bijdrage die Lodewijk weer even tot leven brengt en markeert bij hoeveel mensen zijn aanwezigheid in herinnering aanwezig blijft.

    1. Wim de Natris Beantwoorden

      Ik zal Lodewijk herinnering als een goedmoedig en zacht mens. En hoewel ik hem niet goed kende – hoe goed ken je iemand als je hem misschien tien keer spreekt – lijkt het me een man met een brede interesse te zijn geweest. Veel sterkte.

      1. martien hoogland Beantwoorden

        Inderdaad maakte Lodewijk met Wim deel uit van ons eetgroepje in de Mensa omstreeks het jaar 2000. Als antropoloog was ik geinteresseerd in zijn onderzoek naar de Indianen in Brazilië. Verder kwam ik hem op zondagochtend wel eens tegen in de Ferdinand Bolstraat als ik vanaf mijn huis in de Nieuwmarkt naar het Amsterdamse Bos fietste om er een potje te joggen. Lodewijk had een aanstekelijke lach en kon in zijn onderzoek opgaan. En hij was een enthousiast muzikant. Hij vertelde over zijn reizen naar Afghanistan in de jaren 1970. Hij had een hekel aan gezag, Daarom doopte ik hem Hippie Lodewijk. Ik vraag me af hoe zijn relatie met zijn vader was,naar het schijnt een bekend jurist. Hij was soms ook lang van stof en dan kapte ik hem wel eens af. Ik als Westfries heb namelijk een hekel aan stads gelul. Ja maar, barstte hij dan uit.
        Later werd hij tweeslachtig tegenover ditzelfde gezag. Op een keer (de aanleiding is me ontschoten) vond hij dat er opgetreden had moeten worden. Nou moet het gezag nu wel optreden zei ik tegen hem! Ja maar, gevolgd door de bekende lach, etc.
        Lodewijk, RIP om in hippietermen te eindigen.

        Martien

        1. holambra Beantwoorden

          De cirkel is rond. Uit je CV begrijp ik dat je in 1991 co-auteur was van het boek over de LTB. Ik begon toen net met mijn boek over de KNBTB.

Laat een reactie achter bij Wim de Natris Reactie annuleren

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *