Twee documentairemakers, de historicus/freelance journalist Arjan van Westen en zijn vrouw Monique Schoutsen werken momenteel aan een nieuwe documentaire over de nazaten van de emigranten, die rond 1860 vanuit Zeeland zich hebben gevestigd in Espírito Santo. Van Westen en Schoutsen proberen het geld voor hun plannen bijeen te krijgen via crowdfunding. De bedoeling is dat het publiek ervoor zorgt dat er voldoende geld binnenkomt om de film te maken. In ruil voor een financiële bijdrage krijgt men later een dvd en verschijnt de naam van de begunstiger op de aftiteling van de documentaire.
Aanleiding voor de nieuwe plannen is het boek Op een dag zullen ze ons vinden van Ton Roos en Margje Eshuis. Dit boek, verschenen in 2008, vertelt op aangrijpende wijze hoe de emigratie tussen 1858 en 1862 vanuit Zeeland heeft plaatsgevonden en hoe het de emigranten en hun nazaten is vergaan. Lange tijd leefden deze emigranten geïsoleerd en was het contact met Nederland verbroken. In de jaren zeventig werd dit contact hersteld en werkten Roos en Eshuis lange tijd onder hen als zendingswerkers.
Van Westen en Schoutsen zijn overigens niet de eerste documentairemakers die Holanda in Espírito Santo hebben bezocht. In 1990 werd in de reeks ‘Hollanders voor de eeuwigheid’ op de Nederlandse TV een documentaire over de Zeeuwen uitgezonden. En vorig jaar bezochten de jonge documentairemakers Eline Jongsma en Kell O’Neill Holanda in het kader van hun Empire Project, waarin zij op zoek gingen naar de onverwachte gevolgen van het Nederlandse kolonialisme in Azië, Afrika, Noord- en Zuid-Amerika.
Om hun documentaireplannen te promoten, verschijnen de initiatiefnemers, maar ook Ton Roos, op het moment regelmatig in de media. Op 27 mei waren ze te gast bij de EO-radio. Voor meer informatie, kijk op de website van de documentairemakers. In de Provinciale Zeeuwse Courant van 9 mei 2013 verscheen een artikel met de titel ‘Het Zeeuws in Brazilië is bijna dood’. Op Youtube is trouwens een overzicht te vinden van de namen van de Zeeuwse emigranten.